Böbrek Kanseri İle İlgili Merak Edilenler

Böbrek kanseri ya da böbrek tümörü, böbrekten köken alan kanser bir türüdür. Erken dönemde belirti vermez. Tesadüfen başka nedenlerden dolayı uygulanan görüntülenme yöntemleri sırasında tespit edilir. Böbrekler karnın arka bölümünde yerleşen, kandaki zehirli  maddelerin temizlenerek idrarla vücuttan atılmasını sağlayan organlardır.

Böbrek kanseri, böbreği oluşturan hücrelerde hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalarak tümör dokusuna dönüşmesi sonucu gelişmektedir. Sıklıkla 50-70 yaşları arasında görülür. Erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla görülebilir. 

Böbrek kanserinde ölüm riski ne kadardır ?

Böbrek kanseri kolay fark edilmeyen kanser türü olduğu için ölüm riski yüksek olan kanser türüdür. Endişenizi aşmanın tek yolu erken teşhis ve ona göre uygun yaklaşımdır.

Böbrek kanserinde risk faktörleri nedir ?

Genetik ve çevresel faktörlerin böbrek kanserine neden olduğu birçok bilimsel çalışmalarla ortaya konulmuştur. Özellikle sigara, obezite ve ileri yaş gibi faktörler böbrek kanseri için en önemli risk faktörleridir. Bunun haricinde akrabasında böbrek kanseri olanlar, yüksek kan basıncı olan hastalarda böbrek kanseri riski vardır. Sigaranın bırakılması ve sağlıklı vücut kilosuna sahip olma ile böbrek kanser riski azaltılabilir.

Böbrek kanseri belirtileri nedir ?

• İdrarda kan görülmesi
• Sırt veya karın ağrısı
• İstemsiz kilo kaybı
• Halsizlik ve yorgunluk

Böbrek kanseri olan hastada yaşam şansı ne kadardır ?

Böbrek kanseri olan hastanın erken dönemde tanı ve tedavisi sonrası 5 yıllık yaşam şansı %74 civarında, geç dönemde tanı alan hastalarda ise çevre dokulara yayılması sonucu yaşam şansı azalmaktadır.

Evre 1 ve evre 2’de kanser tanısının konulması hastanın tedavi, takip ve yaşam kalitesi açısından çok önemlidir. Çünkü bu aşamada tedavi ile birlikte hastanın daha uzun ve daha fazla yaşam kalitesinin eşlik edebileceği yaşama şansı vardır. İlerlemiş evrelerde hastanın tedavisi daha zor ve yaşam süresi daha azdır. İlerlemiş hastalığı olan hastaların 5 yıllık yaşam şansı %8’i geçmez. Yani, prognoz kanserin evresine bağlıdır.

Böbrek kanserinin türleri nelerdir ?

1. Kortikal tümör (renal hücreli karsinom) – böbrekleri oluşturan nefronlardan gelişen kanser.
2. Transisyonel hücre kanseri – böbrekte idrarın toplandığı kısımda gelişen kanser

Böbrek kanseri şüphesi olan kişiye yaklaşım nasıldır ?

Şikayeti olan hastanın kan ve idrar tahlili sonrası böbrek ultrasonu, karın bilgisayarlı tomografisi (BT) ve karın magnetik rezonansı (MR) çekilerek değerlendirme yapılır. Gerekli durumda hastanın idrar yoluna ışıklı boru ile girerek (sistoskopi) böbreğin içine kadar tüm idrar yolları değerlendirilir.

Böbrek kanserinin evreleri nedir ?

Böbrek kanseri erken evre (kanser böbrekte sınırlıdır) veya invaziv (komşu dokulara, özellikle kan damarları ve lenf damarları ile uzak komşu dokulara yayılma) olarak değerlendirilebilir.

Evre -1 : Kanser böbrekte sınırlıdır ölüm riskinin en düşük olduğu evredir, 5 yıllık hayatta kalma oranı %81’dir.

Evre-2 : 7 cm’den büyük kanser dokusu böbrekle sınırlıdır, etraf dokulara yayılma yoktur, 5 yıllık hayatta kalma oranı %74’dür.

Evre-3 : Kanser böbreğin ana damarlarından veya lenf damarlarından birine geçiş yapmış, ama daha ileriye gitmemiştir. 5 yıllık hayatta kalma oranı %53’dür.

Evre-4 : Kanser böbrek dışına çıkarak kan ve lenf sıvısı ile diğer komşu dokulara yayılmıştır (metastaz), 5 yıllık hayatta kalma oranı %8’dir.

Evre 1 ve 2 kanser erken dönem, diğer evreler invaziv dönem (yayılmış) olarak değerlendirilmektedir. Bu evrelemenin yapılması hastalığın tanı, tedavi ve hastanın takibi açısından en önemli faktördür. Ne yazık ki, tanı anında hastaların yaklaşık %30’u evre 3 veya evre 4 olarak karşımıza çıkar.

Böbrek kanseri tanısı alan hastaya hangi tedavi uygulanır ?

Tanısı konulan hastaya en kısa süre içinde cerrahi tedavi uygulanır. Eğer tümör ilerlemiş düzeyde değil ise cerrahi tedavi genellikle yeterlidir. Uygulanan bu ameliyata radikal nefrektomi ameliyatı denilir, yani böbrek tümüyle çıkarılır. Bu ameliyat hem açık, hem de kapalı yöntemle uygulanabilir. Kapalı yöntemle ya laparoskopik, ya da robotik cerrahi yöntem tercih edilebilir.

Böbreği korumak ve sadece tümörü çıkarmak mümkün müdür ?

Günümüzde gelişen tıp bilimi ve gelişen teknolojiler sayesinde bu mümkündür. Bunun için en önemli kriter kanser dokusunun boyutudur. Kanser kitlesinin çapı 6 cm’den küçük olanlarda böbreği koruyarak, tümörlü kısmının çıkarılması mümkündür. Bu ameliyata Parsiyel Nefrektomi denilmektedir. Daha büyük çaplı kitlelerde bu yaklaşım maalesef mümkün olarak gözükmemektedir. Çünkü 7 cm’den büyük kitlelerde ameliyattan sonra kanserin aynı böbrekte tekrarlama riski yüksektir.

Böbrek kanserinde ameliyat sonrası yaşama şansı ne kadardır ?

Böbrek kanserlerinde erken evrede teşhis edilen ve tedavi gören hastalarda yaşam şansı %90’dır. İleri evrede tanısı konulan ve tedavi gören hastalarda ise yaşam süresi hastalığın seyrine bağlı olarak daha kısa olmaktadır. 

Özellikle evre 4 böbrek kanseri olanlarda böbrek fonksiyonlarında bozulma ve ilerleyen süreçte böbrek yetmezliği, anemi, yüksek tansiyon ve kemik hastalıkları gibi ağırlaşmalar (komplikasyon) görülür.

Böbrek kanserinde ameliyat zorlukları ve riskleri nedir ?

Kanserin böbreğin dışına yayılması durumunda ameliyat daha çok zor olur ve ameliyatın türüne göre farklı riskler ortaya çıkar. Kitlenin böbrek dışında olan damar ve diğer yapılara yapışık olması ameliyat riskini yükseltir.

Böbrek kanserinde da Vinci Robotik cerrahi ve üstünlükleri nedir ?

Gelişen teknolojiler sonucu küçük boyutlu kesiler ile başlayan ameliyatın 3 boyutlu olarak robotik teknoloji yardımıyla cerrah tarafından uygulanarak yapılmasıdır. Bu yöntemin tercih edilmesinin ana amacı, ameliyat sırasında geride kanser dokusu bırakmayacak şekilde kanser dokusunun ve önemli damar ve sinir yapılarının zarar görmemesidir. Aynı zaman hastanın hastanede yatış süresinin daha az olması ve estetik görüntü açısından daha uygun yöntem olması son dönemde dünyada bu yöntemi daha yaygın hale getirmiştir.

Böbrek kanserinde cerrahi dışında tedavi yöntemleri nedir?

Böbrek kanserlerinde cerrahi tedavi dışında kemoterapi ve radyoterapinin pek etkisi yoktur. Radyoterapi ve kemoterapi ileri evre kanserlerde cerrahiye ek ve yardımcı olarak tercih edilmektedir.

Radyoterapi : Işın tedavisi olarak bilinmektedir ve radyasyon kullanarak kanser hücrelerinin öldürülmesi ve daha da yayılmasını önler.

Kemoterapi: Bazı ilaçlar kullanarak kanser hücrelerinin öldürülmesi ve daha da yayılmasını önler.

İmmünoterapi: bağışıklık sistemini uyaran bazı ilaçlar ile uygulanan bir tedavi yöntemidir. 

Uygulanacak olan bu ek tedaviler, hastalığın türüne, evresine ve hastanın mevcut diğer hastalıklarına bağlı olarak düzenlenir. 

Bu tedaviler genellikle hastalığın ileri evrelerinde, hasta bazında, onkolog ve ürolog tarafından oluşan ekip tarafından değerlendirilerek uygulanır.

Bazen ise hasta bazlı ve tümöre bağlı olarak, radyofrekans ablasyon ve kriyoablasyon tedavisi gibi yöntemlerden de yararlanılabilir. 

Radyofrekans ablasyon yönteminde görüntüleme yöntemleri eşliğinde (ultrason veya tomografi) böbrek tümörünün içine yerleştirilen iğne ile tümöre elektrik akımı verilerek, tümör hücrelerinin ısıtılması ve yandırılarak öldürülmesi yöntemidir. 

Kriyoablasyon yönteminde görüntüleme yöntemleri eşliğinde (ultrason veya tomografi) böbrek tümörünün içine yerleştirilen iğne ile tümöre soğuk gaz verilerek, tümör hücrelerinin dondurularak öldürülmesi yöntemidir.

Kaynaklar:

1. American Cancer Society. Key Statistics About Kidney Cancer. (https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/about/key-statistics.html) Accessed 5/6/2022.
2. American Cancer Society. What is Kidney Cancer? (https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/about/what-is-kidney-cancer.html) Accessed 5/6/2022.
3. Cancer.net. Wilms Tumor – Childhood: Statistics. (https://www.cancer.net/cancer-types/wilms-tumor-childhood/statistics) Accessed 5/6/2022.
4. Kidney Cancer Association. Surgery. (https://www.kidneycancer.org/patients/treatment/surgery/) Accessed 5/6/2022.

 

 

---