Göz tembelliği (ambliyopi) nedir?

Göz tembelliği (ambliyopi) erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve gözün normal görme keskinliğine ulaşamamasından dolayı görme keskinliğinin zayıflamasıdır. Göz tembelliğinde bir göz normal görme gelişimini tamamlar, ancak diğer göz ise bu gelişimini tamamlayamaz. Bu durumda az gören göze ambliyop veya tembel göz adı verilir. Göz tembelliği genelde bir gözde olur, bazen iki gözde de tembellik oluşabilir. Toplumda her 100 kişiden 2 ya da 3 ünde görülen bu göz sağlığı sorunu için en iyi tedavi zamanı erken çocukluk dönemidir.

Göz tembelliği (ambliyopi) nedir ?

Tek veya her iki gözde görme keskinliğinin azalmasıdır.

Göz tembelliği nasıl gelişir ?

Doğuştan itibaren birey her iki gözden gelen görüntüleri beyinde birleştirerek tek görüntü olarak algılama yeteneği kazanır. Ama herhangi bir nedene bağlı olarak bu gelişimin bozulması göz tembelliğine neden olmaktadır.

Göz tembelliğinin nedenleri nedir ?

• Gözlerde şaşılık
• İki gözün gözlük numaralarının birbirinden çok farklı olması
• Doğumsal (konjenital) katarakt
• Göz kapağında düşüklük
• Gözde ışığı kırma bozuklukları (miyopi, hipermetropi, astigmatizma)

Göz tembelliğinin belirtileri nedir ?

• Gözlük veya başka tedavi yöntemleri ile görme kaybının düzeltilememesi
• Gözde kayma
• Şaşılık
• Nistagmus (gözde titreme)

Göz tembelliği tanısı nasıl konulur ?

Tanı göz muayenesi ile konulmaktadır. Muayene sırasında gözlerde kayma, görme bozukluğunun olup olmadığına bakılır.

Konuşma çağı öncesi çocuklarda görme aksının engellendiği durum olup olmaması, her iki göz ile nesneyi takip edip etmemesi değerlendirilir.

1 yaşında olan bireylerde otorefraktometre ölçümü yaparak yüksek derece kırma kusurunun olup olmadığı değerlendirilir.

Büyük çocuklarda harf veya resimlerle görme fonksiyon testleri ile değerlendirilme yapılmaktadır.

Göz tembelliğinin tedavisi nedir ?

Görme kaybına neden olabildiği için tedaviye en kısa sürede başlanması gerekmektedir. En önemli faktör birincil göz patolojisini düzeltmektir. Tedavisi 6 yaşına kadar başlayan hastalarda görme fonksiyonu tamamen normale dönebilir.

1. Gözlük veya kontakt lens kullanımı – göz tembelliğine neden olabilecek miyopi, hipermetropi, astigmatizma gibi kırma bozukluğunun tedavisi için uygulanmaktadır.
2. Göz kapama – sağlıklı gözü kapatarak, tembelliği olan göz ile görmeyi öğrenmesi amaçlanır. Günlük 2 – 6 saat süreyle bu uygulama yapılmaktadır. Görme fonksiyonunun eşitlenmesine yarar sağlamaktadır.
3. Göz damlası – sağlı göze uygulanan damlalar ile göz bebeği genişletilir, sağlıklı gözün odaklama fonksiyonu azaltılır ve hastanın tembelliği olan gözle görmeye devam etmesi sağlanır.
4. Cerrahi tedavi – katarak, şaşılık, göz kapağı düşüklüğü olan hastalarda tercih edilmektedir.
5. Aktivite terapileri – çocuklara uygulanan oyunlar aracılığıyla görmenin aynı noktaya odaklanmasının sağlanması amacıyla diğer tedavilere ek olarak uygulanmaktadır.

Göz tembelliği nasıl önlenebilir ?

Çocukların 6 ay – 12 ay yaş aralığında, 3. ve 6. yaşlarında rutin göz muayenesinin yapılması ile göz tembelliği önlenebilir.